ในยุคที่ผู้คนให้ความสำคัญกับการลดขยะและใส่ใจสิ่งแวดล้อม การใช้วัสดุ “พลาสติกรีไซเคิล” ในบรรจุภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่มได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างมาก โดยเฉพาะ “แก้วพลาสติกที่ผลิตจากพลาสติกรีไซเคิล” แต่คำถามสำคัญที่หลายคนยังสงสัยคือ แก้วพลาสติกเหล่านี้ปลอดภัยต่อสุขภาพจริงหรือไม่? บทความนี้จะอธิบายถึงประเภทของพลาสติก กระบวนการผลิต และมาตรฐานความปลอดภัย เพื่อช่วยให้คุณตัดสินใจได้อย่างมั่นใจ
1. พลาสติกรีไซเคิลที่ใช้ในการผลิตแก้ว
ไม่ใช่พลาสติกทุกชนิดจะเหมาะสำหรับการนำมารีไซเคิลเป็นบรรจุภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่ม ดังนั้น การเลือกใช้พลาสติกต้องผ่านการคัดกรองอย่างเข้มงวด โดยเฉพาะในบรรจุภัณฑ์ที่สัมผัสกับอาหาร
- พลาสติก PET (Polyethylene Terephthalate): เป็นวัสดุยอดนิยมในการผลิตแก้วพลาสติกรีไซเคิล ซึ่งเรียกว่า rPET เนื่องจากมีความโปร่งใส แข็งแรง และปลอดภัยสำหรับอาหาร หากผ่านกระบวนการรีไซเคิลที่ถูกต้อง rPET จะมีคุณสมบัติใกล้เคียงกับพลาสติกใหม่ (Virgin Plastic)
- พลาสติกรีไซเคิลอื่นๆ: พลาสติกชนิดอื่น เช่น PP (Polypropylene) หรือ HDPE ก็สามารถรีไซเคิลได้เช่นกัน แต่ต้องผ่านมาตรฐานการผลิตและการรับรองที่ชัดเจน มิฉะนั้น อาจเกิดปัญหาการปนเปื้อนสารเคมีได้
สำหรับการผลิตแก้วพลาสติกรีไซเคิล มักใช้วัสดุ rPET (Recycled PET) เพราะมีความปลอดภัยเมื่อผ่านมาตรฐานที่กำหนด
ข้อมูลจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาเกี่ยวกับ rPET
- rPET เป็นวัสดุที่ช่วยลดปริมาณขยะและสนับสนุนการใช้ทรัพยากรอย่างยั่งยืน
- อย. สนับสนุนให้ผู้ผลิตและผู้บริโภคนำ rPET มาใช้งานในลักษณะที่ปลอดภัยและใส่ใจสิ่งแวดล้อม
2. ความปลอดภัยของพลาสติกรีไซเคิล
การจะยืนยันได้ว่าพลาสติกรีไซเคิลปลอดภัยหรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับ 3 ปัจจัยหลัก:
2.1 วัตถุดิบที่นำมารีไซเคิล
พลาสติกที่เหมาะสมสำหรับการรีไซเคิลและนำมาใช้กับอาหารควรเป็นพลาสติกชนิด Food Grade เท่านั้น เช่น PET หรือ HDPE
- หากพลาสติกที่นำมารีไซเคิลมีการปนเปื้อนจากสารเคมีหรือพลาสติกอื่นที่ไม่ปลอดภัย เช่น พลาสติก PVC หรือ พลาสติกโพลีคาร์บอเนต ก็อาจทำให้เกิดการปนเปื้อนสารอันตรายได้
2.2 กระบวนการรีไซเคิล
พลาสติกที่นำกลับมาใช้ใหม่ต้องผ่านกระบวนการรีไซเคิลที่ ควบคุมคุณภาพ อย่างเข้มงวด
- กระบวนการ Mechanical Recycling คือการทำความสะอาดและบดพลาสติกให้เป็นเม็ดรีไซเคิล ซึ่งมีโอกาสปนเปื้อนสูงหากไม่ทำอย่างถูกต้อง
- กระบวนการ Chemical Recycling เป็นเทคโนโลยีที่ปลอดภัยกว่า เพราะช่วยแยกสลายพลาสติกกลับสู่โมเลกุลเดิม ทำให้มั่นใจได้ว่าไม่มีสารปนเปื้อนหลงเหลือ
2.3 การรับรองมาตรฐาน
แก้วพลาสติกรีไซเคิลที่ปลอดภัยต้องมีการรับรองมาตรฐาน เช่น
- FDA (Food and Drug Administration): รับรองความปลอดภัยในสหรัฐอเมริกา
- EU Regulation 10/2011: มาตรฐานของสหภาพยุโรปสำหรับพลาสติกที่ใช้สัมผัสอาหาร
- มอก. (ประเทศไทย): มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมที่ควบคุมการผลิต
หากแก้วพลาสติกรีไซเคิลมีมาตรฐานเหล่านี้ คุณสามารถมั่นใจได้ถึงความปลอดภัยในการใช้งาน
ข้อมูลเพิ่มเติม: จากการสำรวจผู้ผลิตแก้ว rPET ชั้นนำในประเทศไทย พบว่าผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการรับรองจาก FDA และ มอก. มีอัตราความพึงพอใจของผู้บริโภคถึง 90%
3. ความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น
แม้พลาสติกรีไซเคิลจะเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม แต่ก็มี ความเสี่ยง หากไม่ผ่านการควบคุมที่เข้มงวด เช่น:
- การปนเปื้อนสารเคมี: จากการรีไซเคิลที่ไม่ได้มาตรฐาน ทำให้มีสาร BPA หรือฟินอล ซึ่งเป็นสารก่อมะเร็ง
- การเสื่อมสภาพของพลาสติก: พลาสติกบางชนิดไม่สามารถนำกลับมารีไซเคิลได้หลายครั้ง เพราะจะเสื่อมคุณภาพและมีโอกาสปลดปล่อยสารเคมี
- ไม่ได้มาตรฐาน Food Grade: พลาสติกรีไซเคิลบางชนิดไม่เหมาะสำหรับการสัมผัสอาหาร ทำให้อันตรายต่อสุขภาพ
- โครงสร้างเสื่อมสภาพ: พลาสติกรีไซเคิลอาจมีความแข็งแรงลดลง ทำให้แตกหรือรั่วง่าย
4. ข้อควรระวังในการใช้แก้วพลาสติกรีไซเคิล
แม้ว่าแก้วพลาสติกรีไซเคิลที่มีมาตรฐานจะปลอดภัย แต่ก็มีข้อควรระวังในการใช้งานดังนี้:
- หลีกเลี่ยงการใส่อาหารหรือเครื่องดื่มที่มี อุณหภูมิสูงเกิน 70°C เพราะความร้อนอาจทำให้พลาสติกปล่อยสารเคมีออกมา
- ตรวจสอบให้แน่ใจว่ามี สัญลักษณ์ Food Grade หรือเครื่องหมายรับรองมาตรฐานบนบรรจุภัณฑ์
- ไม่ควรใช้แก้วพลาสติกรีไซเคิลซ้ำหลายครั้ง เพราะอาจเกิดการเสื่อมสภาพและปนเปื้อนเชื้อโรคได้
คำแนะนำเพิ่มเติม
- หากจำเป็นต้องใช้แก้วพลาสติกรีไซเคิล ควรเลือกผลิตภัณฑ์จากแหล่งผลิตที่มีความน่าเชื่อถือและมีมาตรฐานชัดเจน
- พิจารณาทางเลือกอื่น เช่น แก้วกระดาษหรือพลาสติกชีวภาพ ที่มีความปลอดภัยและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากกว่า
การปฏิบัติตามคำแนะนำเหล่านี้จะช่วยลดความเสี่ยงและเพิ่มความปลอดภัยในการใช้งานแก้วพลาสติกรีไซเคิล
สรุป
แก้วพลาสติกที่ผลิตจากพลาสติกรีไซเคิลสามารถใช้งานได้อย่างปลอดภัย หากผ่านกระบวนการผลิตที่ได้มาตรฐาน และการรับรองจากหน่วยงานที่เชื่อถือได้ เช่น FDA, EU Regulation และ มอก. พลาสติกประเภท rPET เป็นวัสดุที่นิยม เนื่องจากโปร่งใส แข็งแรง และปลอดภัยต่ออาหาร
อย่างไรก็ตาม ควรใช้อย่างระมัดระวัง โดยหลีกเลี่ยงการใส่ของร้อนเกิน 70°C และตรวจสอบเครื่องหมาย Food Grade บนบรรจุภัณฑ์ทุกครั้ง การใช้งานแก้วพลาสติกรีไซเคิลที่ถูกต้องนอกจากจะปลอดภัยต่อสุขภาพแล้ว ยังช่วยลดปริมาณขยะและส่งเสริมการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า เป็นทางเลือกที่ดีทั้งสำหรับผู้บริโภคและสิ่งแวดล้อมในระยะยาว
FAQ :คำถามที่พบบ่อย เกี่ยวกับ แก้วพลาสติกที่ผลิตมาจากพลาสติกรีไซเคิล
Q. แก้วพลาสติกที่ผลิตจากพลาสติกรีไซเคิลปลอดภัยต่อสุขภาพหรือไม่?
- A. แก้วพลาสติกรีไซเคิลปลอดภัย หากผลิตจากพลาสติกที่ผ่านการรับรองมาตรฐาน Food Grade เช่น rPET และผ่านกระบวนการผลิตที่ได้มาตรฐาน เช่น FDA, EU Regulation หรือ มอก.
Q. พลาสติก rPET คืออะไร?
- A. rPET ย่อมาจาก Recycled Polyethylene Terephthalate เป็นพลาสติกรีไซเคิลที่ได้จากขวดน้ำพลาสติกหรือบรรจุภัณฑ์ PET ซึ่งมีคุณสมบัติใกล้เคียงกับพลาสติกใหม่ (Virgin Plastic) และปลอดภัยเมื่อใช้งานกับอาหาร
Q. แก้วพลาสติกรีไซเคิลใช้ซ้ำได้หรือไม่?
- A. สามารถใช้ซ้ำได้ในระดับหนึ่ง แต่ไม่แนะนำให้ใช้ซ้ำหลายครั้งเพราะอาจเกิดการเสื่อมสภาพและมีความเสี่ยงต่อการปนเปื้อนเชื้อโรคหรือสารเคมี
Q. มีทางเลือกอื่นนอกจากแก้วพลาสติกรีไซเคิลหรือไม่?
- A. มี เช่น แก้วกระดาษ พลาสติกชีวภาพ หรือบรรจุภัณฑ์ที่ย่อยสลายได้ ซึ่งเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและเหมาะสำหรับการใช้งานบางประเภท
Q. แก้วพลาสติกรีไซเคิลแตกต่างจากแก้วพลาสติกใหม่อย่างไร?
- A. แก้วพลาสติกรีไซเคิลช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม แต่คุณภาพอาจด้อยกว่าพลาสติกใหม่ในแง่ความใสและความทนทาน
แหล่งอ้างอิงข้อมูล
วิทยาลัยเทคโนโลยีอรรถวิทย์พณิชยการ เรื่อง การศึกษากระบวนการขึ้นรูปบรรจุภัณฑ์แก้วน้้าพลาสติก
- https://www.atc.ac.th/FileATC/โครงงาน-โครงการนักศึกษาปี2561/3.4โครงงาน%20สาขาวิชาการจัดการโลจิสติกส์%20ปวส.2/28.การศึกษากระบวนการขึ้นรูปบรรจุภัณฑ์แก้วน้ำพลาสติก.pdf
U.S. Food and Drug Administration เรื่อง พลาสติกรีไซเคิลในบรรจุภัณฑ์อาหาร
- https://www.fda.gov/food/packaging-food-contact-substances-fcs/recycled-plastics-food-packaging
สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา เรื่อง อย. พร้อมพิจารณา rPET สำหรับใช้บรรจุอาหาร เพื่อความปลอดภัยผู้บริโภค
สนใจสั่งซื้อ แก้วพลาสติก ที่สะอาด ปลอดภัย สามารถแอดไลน์ @sajjapack เพื่อสั่งซื้อและสอบถามรายละเอียดกับแอดมินได้ในเวลาทำการ